Hở hàm ếch là gì? có chữa được không, cần lưu ý điều gì

Hở hàm ếch là dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến cả thẩm mỹ lẫn sức khỏe nhưng hoàn toàn có thể điều trị nếu phát hiện sớm. Nếu bạn đang lo lắng vì con mình sinh ra bị hở hàm ếch, hoặc có người thân gặp phải tình trạng này, bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ kiến thức cần thiết, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến phương pháp điều trị hiệu quả.

I/ Hở hàm ếch là gì?

Hở hàm ếch (còn gọi là khe hở vòm miệng) là dị tật bẩm sinh khiến vòm miệng không đóng kín, do quá trình phát triển phôi thai không hoàn thiện. Dị tật này khiến trẻ có khe nứt kéo dài từ môi trên vào trong vòm miệng và có thể lan lên mũi. Hở hàm ếch có thể xảy ra đơn lẻ hoặc đi kèm theo sứt môi.

Hở hàm ếch là dị tật bẩm sinh phổ biến thứ hai sau dị tật tim bẩm sinh, xảy ra ở 1/700 – 1/1000 trẻ sơ sinh, tùy vào khu vực địa lý và các yếu tố di truyền. Trẻ mắc dị tật này bị ảnh hưởng lớn đến khả năng bú, ăn, nói, nghe và ngoại hình.

II/ Nguyên nhân gây hở hàm ếch

Nguyên nhân chính gây hở hàm ếch vẫn chưa xác định tuyệt đối, tuy nhiên các yếu tố sau được cho là liên quan:

– Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình (cha mẹ, anh chị em) có người từng mắc dị tật vùng mặt, nguy cơ trẻ sinh ra bị tình trạng tương tự sẽ cao hơn. Các gen liên quan đến sự phát triển cấu trúc mặt có thể được di truyền hoặc bị đột biến.

– Mẹ bầu sử dụng thuốc không phù hợp: Một số loại thuốc điều trị (như thuốc chống co giật, retinoid trị mụn, hoặc nội tiết tố) có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển bình thường của thai nhi nếu dùng sai cách.

– Thiếu axit folic và dinh dưỡng kém trong thai kỳ: Axit folic đóng vai trò quan trọng trong việc phân chia tế bào và phát triển mô, nếu thiếu có thể gây dị tật ống thần kinh và vùng mặt.

– Mẹ tiếp xúc với khói thuốc, rượu, chất độc hại hoặc nhiễm virus: Các chất độc trong thuốc lá, rượu, hóa chất công nghiệp có thể gây rối loạn phát triển phôi thai, dẫn đến khiếm khuyết cấu trúc mặt.

III/ Biểu hiện và phân loại hở hàm ếch

Biểu hiện của tình trạng hở hàm ếch:

– Vết nứt ở môi và/hoặc vòm miệng là biểu hiện rõ ràng nhất, có thể là một rãnh nhỏ ở môi hoặc kéo dài từ môi, xuyên qua nướu trên và vòm miệng, thậm chí đến dưới mũi.

– Khe hở giữa vòm miệng và khoang mũi, cho thấy sự thông thương bất thường giữa miệng và mũi.

– Trẻ sơ sinh gặp khó khăn trong việc bú mút, nuốt do khe hở khiến chân không không được tạo ra đủ. Thức ăn hoặc chất lỏng có thể bị trào ngược qua mũi.

– Giọng nói bất thường (giọng mũi) do vòm miệng không đóng kín, âm thanh khi nói có thể bị thoát lên mũi, làm giọng nói bị ngọng.

– Răng có thể mọc lộn xộn, thiếu răng, sâu răng, gây khó nhai và ảnh hưởng thẩm mỹ.

– Hở hàm ếch có thể làm thay đổi hình dạng khuôn mặt như hàm trên hoặc hàm dưới trông nhô ra hơn bình thường.

Phân loại hở hàm ếch:

– Hở hàm ếch trong: Là khe hở nằm ở phần mô mềm phía sau của vòm miệng và được bao phủ bởi niêm mạc miệng. Dạng này khó phát hiện khi trẻ mới sinh và thường chỉ được chẩn đoán khi xuất hiện các triệu chứng như khó ăn, giọng mũi hoặc nhiễm trùng tai mãn tính.

– Hở hàm ếch ngoài: Khe hở nằm ở phần xương phía trước của vòm miệng, thường dễ dàng nhận thấy hơn.

– Hở hàm ếch một bên: Khe hở xuất hiện ở một bên của vòm miệng (bên trái hoặc bên phải), thường đi kèm với khe hở ở môi.

– Hở hàm ếch hai bên: Khe hở xuất hiện ở cả hai bên vòm miệng và thường kèm theo tổn thương khe hở môi. Đây là tình trạng nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng nhiều đến chức năng và thẩm mỹ.

– Hở hàm ếch toàn bộ: Khe hở kéo dài liên tục từ khẩu cái mềm đến khẩu cái cứng, gây ra nhiều khó khăn cho trẻ.

IV/ Hở hàm ếch có nguy hiểm không?

Hở hàm ếch không đe dọa tính mạng nhưng là dị tật bẩm sinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ. Trẻ có thể gặp khó khăn trong ăn uống, phát âm, dễ bị viêm tai giữa, mất thính lực, ảnh hưởng đến răng và diện mạo.

Nếu không can thiệp sớm, tình trạng này có thể tác động lâu dài đến thể chất, tinh thần và khả năng giao tiếp xã hội. Theo khuyến cáo, phẫu thuật trước 12 tháng tuổi giúp phục hồi chức năng và hỗ trợ trẻ phát triển gần như bình thường.

Nhiều trẻ bị kỳ thị, sống khép kín vì khuyết điểm bấm sinh, đây là lý do Hành trình Lột xác ưu tiên hỗ trợ các ca hở hàm ếch.

V/ Hở hàm ếch có chữa được không?

Sứt môi hở hàm ếch có thể chữa được nhờ một loạt ca phẫu thuật sau khi sinh, nhằm khôi phục chức năng và giúp trẻ đạt được diện mạo gần như bình thường. Phẫu thuật giúp khép kín khe hở ở vòm miệng, cải thiện chức năng ăn uống, phát âm và hạn chế biến chứng như viêm tai, suy giảm thính lực.

Sau phẫu thuật, trẻ có thể cần hỗ trợ thêm từ chuyên gia ngôn ngữ trị liệu và nha khoa để phục hồi hoàn toàn chức năng và phát triển bình thường.

Nhiều ca hở hàm ếch trưởng thành được BVTM Kangnam tái tạo thành công thông qua Hành trình Lột xác.

VI/ Điều trị hở hàm ếch: quy trình chuẩn

Quy trình điều trị hở hàm ếch bao gồm nhiều bước và cần sự phối hợp liên ngành giữa bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ tai mũi họng, nha khoa và chuyên gia ngôn ngữ trị liệu.

1. Khám tổng quát

Bác sĩ thăm khám nhằm xác định mức độ dị tật và tình trạng sức khỏe toàn diện trước khi phẫu thuật. Thăm khám chi tiết vùng hàm mặt, đánh giá khả năng bú, phát âm, viêm tai giữa và các bất thường khác. Đồng thời kiểm tra chiều dài, độ rộng khe hở, tình trạng niêm mạc, răng, vòm miệng. Sau đó tư vấn sơ bộ cho phụ huynh về hướng điều trị và thời điểm can thiệp phù hợp.

2. Chụp CT, lập phác đồ điều trị cá thể hóa

Bác sĩ thực hiện các bước đánh giá chuyên sâu trước phẫu thuật. Trẻ có thể được chỉ định chụp CT Scan 3D hoặc phim sọ nghiêng nhằm dựng hình chi tiết giải phẫu khe hở, từ đó phân tích mối liên quan giữa xương hàm, mũi, môi và vòm miệng. Dựa trên các dữ liệu này, bác sĩ lập phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng trẻ, bao gồm vị trí khâu, thời điểm can thiệp phù hợp cũng như dự phòng nhu cầu mổ lại nếu cần thiết.

3. Phẫu thuật đóng khe hở

Trẻ sẽ được gây mê toàn thân và ca phẫu thuật được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa hàm mặt có nhiều năm kinh nghiệm. Trong quá trình mổ, bác sĩ sẽ khâu hai bên niêm mạc khe hở về giữa theo kỹ thuật phù hợp, tùy vào mức độ khe hở của từng trẻ.

Đồng thời, vùng trụ giữa vòm miệng sẽ được tạo hình nhằm hỗ trợ phát âm rõ ràng hơn khi trẻ lớn lên.

4. Theo dõi phát âm, phục hồi chức năng

Trị liệu âm ngữ thường được bắt đầu sau khi vết mổ lành, khoảng 1 – 2 tháng dưới sự hướng dẫn của chuyên viên ngôn ngữ. Trẻ sẽ được huấn luyện để phát âm đúng cách, tránh hiện tượng nói mũi. Việc tái khám định kỳ rất quan trọng để đánh giá độ kín của vòm miệng, chất lượng âm thanh và khả năng giao tiếp.

5. Tái phẫu thuật thẩm mỹ giai đoạn trưởng thành (nếu cần)

Khi trẻ bước vào tuổi trưởng thành, bác sĩ có thể đề xuất thêm một số can thiệp như chỉnh hình mũi nếu trụ mũi bị lệch hoặc mất cân xứng, tái tạo môi nếu sẹo cũ làm giảm thẩm mỹ, hoặc phẫu thuật chỉnh nha và xương hàm nếu có sai khớp cắn.

Đối với những trường hợp khe hở lan đến vùng răng cửa, trẻ có thể cần ghép xương ổ răng vào độ tuổi từ 8 – 12 để hỗ trợ mọc răng và định hình khung hàm.

VII/ Chi phí điều trị hở hàm ếch bao nhiêu?

Chi phí điều trị hở hàm ếch dao động từ 6.000.000 đến 10.000.000 VNĐ đối với ca phẫu thuật cơ bản. Trường hợp phẫu thuật thẩm mỹ hở hàm ếch ở người trưởng thành có thể từ 35.000.000 – 60.000.000 đồng hoặc hơn nếu có thêm các phẫu thuật tái tạo phức tạp hoặc điều trị liên quan.

Việc điều trị sớm, đúng phác đồ không chỉ giảm chi phí phát sinh mà còn giúp trẻ phát triển toàn diện hơn về thể chất và giao tiếp.

Đối với người trưởng thành đang mắc hở hàm ếch bẩm sinh, đăng ký ngay Hành trình Lột xác – Chương trình hỗ trợ 100% chi phí tái tạo toàn diện khuôn mặt.

Với sự phát triển của y học hiện đại, hở hàm ếch không còn là nỗi lo lớn nếu được phát hiện và xử lý đúng thời điểm. Trẻ hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, phát triển toàn diện và tự tin hòa nhập cộng đồng nhờ điều trị phù hợp và chăm sóc hậu phẫu đúng cách.

Cơ hội phẫu thuật miễn phí tại Hành trình Lột xác – Cánh cửa tái sinh cho những người gặp khuyết điểm ngoại hình